top of page
png.png
  • Yazarın fotoğrafı: Merve Karataş
    Merve Karataş
  • 7 May
  • 2 dakikada okunur

Nörobilimin bilinç problemini materyalist yaklaşım ile çözümlemeyi hedefleyen teoridir.

Her ne kadar ilk etapta alakasız bir analoji gibi görünse de Sosyolog Durkheim'ın Les Règles de la Méthode Sociologique adlı eserinde okumuş olduğum bir pasajın felsefi olarak benzer bir soruna dikkat çektiğini düşünmüşümdür:


"Bütüne ait olguların onu oluşturan tikel öğelerin içinde eritildiğini kabul etmek çelişkiye düşmek anlamına gelecektir; çünkü bütüne ait olgular tanım itibarıyla onu oluşturan öğelerin içerdiğinden daha başka bir şey içermektedir."


İşte, aynı Durkheim'ın sosyoloji ve psikoloji ayrımını yaparken bahsettiği durumda olduğu gibi, insan beynini oluşturan materyal yapılar ve o materyal yapıların kolektif olarak ortaya koydukları bilinç fonksiyonu arasında da ne olduğunu henüz tam olarak anlayamadığımız bir üssel geçiş ve süreklilik sorunu vardır.


Nöral darwinizme göre bilinç belirli bir beyin bölgesinin değil bütüncül bir aktivitenin çıktısıdır.Peki bilincin nöral aktivite örüntülerinde köklendirmek ortaya çıkış mekanizmasına doyurucu bir açıklama getirmek anlamına gelir mi? Aslına bakılırsa gelmez. Beyin bölgesi odaklı yaklaşımlar pek çok soru işaretine gebedir. Neden bazı hastalar ameliyatlarda anestezik farkındalık yaşarlar? Neden mesele salt algoritmik değildir? Yapay zeka makine öğrenmesi gibi tekniklerle gerçekten bilinç kazanabilir mi?


Elektromanyetik bilinç teorileri bu sorulara cevap verebilir de, vermeyebilir de. Kesin olan tek şey bilincin sui generis bir yapı olduğu ve sürekliliğinden ötürü ruh doktrininden sıyrılıp materyalist bir temel ile ilişkilendirilmesinin gerekliliğidir.


Mcfadden'ın elektromanyetik bilinç teorisi, bilince materyalist açıklama arayan herkesin ilgisini çekecek türde bir teoridir.


Mcfadden, makalesinde basit bir logic gate şeması çizer: 




Şemadan Mcfadden'ın entegrasyon problemine nasıl baktığı anlaşılabilir. Bu şema dinamik elektromanyetik alan bilgisinin bilişsel bilgiyi nasıl entegre edebileceğinin basit bir gösterimidir.


Elektromanyetik bilinç teorisinde özgür irade problemine ve bilincin fonksiyonalite sorununa da alternatif çözüm önerileri sunulmuştur. Günümüzde deneysel anlamda kısıtlamalarla karşı karşıya olan teoride aşılması icap eden bazı teknik engeller vardır. Teknik engeller aşıldığında teorinin etraflıca incelenmesi, gelişen bilgisayar teknolojisinin yardımı ile mümkün olacaktır.

bottom of page