top of page
png.png
  • Yazarın fotoğrafı: Merve Karataş
    Merve Karataş
  • 6 gün önce
  • 2 dakikada okunur

Brain-computer interfacelerden farklı olarak iki beyin arasında iletişimi sağlayan arayüzlere verilen isimdir. Böyle bir şeyin mümkün olmadığını düşünenlerin bunun Wittgensteincı bir aktarım olmadığını anlaması şarttır.  




Brain-brain interfaceler hayvan-hayvan arasında, insan-hayvan arasında ve insan-insan arasında sinyal aktarımına olanak tanıyabilir. Bunlar son yıllarda yapılmış deneyler ile teker teker örneklendirilebilir.


1) Hayvan-hayvan arasında:


Duke University'de yapılan bir deneyde fareler iki gruba ayrılmıştır: Encoder fareler ve decoder fareler. Encoderlar ve decoderler belirli görevleri yerine getirilmek için özel olarak eğitilmiştir.


Fareler karanlık bir odada karşı duvarda bir su ödülü kapısı ve led ışıklı iki kol varken yanan led ile işaretlenen iki koldan birine basmaları için eğitildikten sonra doğru seçimler ödül kapısını açmıştır ve suya erişimi sağlamıştır. Bu fareler % 80'in üzerinde performanslara ulaştığında decoder veya encoder gruplara atanmıştır.


Decoder hayvanlar belirli performanslara ulaştığında, motor aktivite ile beyinden beyine arayüz seanslarına başlanmıştır. Gerçekleştirilen motor hareketini doğru bir şekilde kodlayan hücreler belirlenmiş, çeşitli analizleri takiben elektriksel mikro uyarım verilmiştir.

Bu deneyde fareler arasında çift taraflı bir iletişim kurulmuştur. Bir taraf görevde başarısız olduğunda diğer taraf davranış biçimini değiştirerek partneri ile iş birliği yapabilmiştir.


2) Hayvan-insan arasında:


Çinli bilim insanlarının yaptıkları bir deney hayvan-insan arası bbi'a örnek teşkil eder.

Bu deneyde fare bir labirentte belirli yönlere gidecek şekilde eğitilmiştir ve motor hareketleri belirli sinyallerle ilişkilendirilmiştir. İnsan için de elektroensefalogram ile klasik bir beyin-bilgisayar arayüzünü kontrol etme mekanizması kurulmuştur. Böylece arayüzdeki bilgisayar programı, insan beyninden alınan bilginin farenin çeşitli sinyallerle ilişkilendirilmiş motor hareketlerini yapması için kullanımını mümkün kılmıştır.


Fare, uzaktan kumandalı bir oyuncak araba gibi insan beyninden giden sinyallerle doğrudan yönetilmiş ve kontrollü olarak hareket ettirilmiştir.


3) İnsan-insan arasında:


University of Washington'da yapılmıştır. Manyetik uyarım ile kampüsün bir köşesindeki bir insan, diğer köşesindeki başka bir insanın klavyedeki elini oynatmayı başarmıştır.

Aslında bu mekanizmanın nasıl mümkün olabileceğini daha önce açıklamıştım fakat tekrar özetlemek gerekirse, transkraniyal manyetik uyarım, klasik bir non-invasive beyin stimülasyonu tekniği örneği iken beyindeki aktiviteyi kaydedip dışarı aktarmak non-invasive olarak elektroensefalografi ile mümkün.


Burada da yapılan tam olarak bu. Bir taraf elektroensefalografi ile bilgisayara komut verirken diğer taraf transkraniyal manyetik uyarım ile uyarılıyor. Böylece iki beyin arasında düşünce ile komut vermek de mümkün oluyor.


* İlginç bir şekilde, her ne kadar gündem konusu olmasa da bu deneylerin her biri büyük gelişmelerdir. Bu tür arayüzler daha az komplike formlara sokuldukça beyinden cihazlara komut vermek günlük yaşamın bir parçası haline gelebilir veya casus hayvanlar gibi çeşitli biyolojik silahlar üretilebilir.


bottom of page