top of page
png.png
  • Yazarın fotoğrafı: Merve Karataş
    Merve Karataş
  • 6 gün önce
  • 2 dakikada okunur

Amerikan anarko-feminizmi için önemli bir tarihi figürdür. İsmi Voltaire'den esinlenerek verilmiştir.


Cleyre'in kayda değer bazı eserleri, L'action Directe ve Anarchism and American Traditions'tır.



Aktivist, L'action Directe'te din karşıtlığını Tolstoy eleştirisi üzerinden belli eder. Anarşizmin ve dini inancın birbiri ile bir arada bulunamayacağını, Leo Tolstoy'un tanrıya ve bir babanın eşit evlatları olduğu inancında olanları kimsenin tahakküm altına alamayacağı düşüncesine katılmadığını belirtir. Çünkü yüce yaratıcının kendisi de bir otorite figürüdür.


Cleyre sosyalizmin işçilerin kişilik hakkını aramasını sağlamayacağı görüşündedir.


Anarşistlerin kendi içindeki farklı ekonomi okullarının aralarındaki bireyci ve kolektivist çatışmalar üzerinde durur. Bu çatışmaların asıl hedefe ket vurduğunu düşündüğünden, farklı ekonomi okullarının katı savunucularının yobaz olduğu kanısındadır. Bundan ötürü L'action Directe'te Cleyre, dört farklı anarşist ekonomik görüşün analizini objektif bir bakış açısıyla yapmaya çalışır ve zıt fikirleri ele alırken “Gerçek, ikisinin arasında yatmaz, iki fikrin sentezi içindedir." diye düşünür. (Coincidentia oppositorum)


Anarchism and American Traditions'ta ise halkın zekası ve ruhu ile ilgili olan halk eğitiminin bir ulusun gidişatını şekillendirmek için en ince ve geniş kapsamlı motor olduğunu belirtirken, maddiyatla olduğu gibi ilgilenen ve ani etkiler yaratan ticaretin hükûmeti kendi gereksinimlerine göre şekillendiren asıl güç olduğunu yazar.


Bu bağlamda hükûmetlere, ticarete ve insan doğasına özcü yaklaşır. Cleyre'in fikirleri zamanla değişiklik göstermiş olsa da ana hatları devlete, ekonomik sisteme, evlilik kurumuna, dine karşıt bir duruş sergilemesidir. Düşüncelerinin şekillenmesinde yaşadığı hayatın etkili olduğu öne sürülebilir. İstemediği halde bir katolik okuluna verilmesi onda dine karşı ters bir aksülamelin oluşmasını açıklayabilirken, yaşadığı maddi sıkıntılar da kapitalizm eleştirilerini açıklayabilir.


Cleyre, Goldman ile de tanışıktır. Goldman ile arasında çeşitli fikir ayrılıkları olsa bile (Cleyre daha bireycidir) Goldman ondan övgüyle bahseder. Cleyre'in Emma Goldman kadar tanınmamasının nedeni ise erken vefatıdır.


Nihayetinde Cleyre anarko-feminist hareketin öncülerinden biri olup, özgürlüğüne düşkün Abdli kadınların bugün bile göz bebeğidir.


* "İnsanların, başlarında yöneten biri olmadan çalışamayacakları fikri, hem sağduyuya hem de gözlemlenmiş gerçeğe aykırıdır." - Voltairine de Cleyre

bottom of page