"Aydınlanma filozofu" sıfatını sonuna kadar hak eden, rasyonalist filozof ve matematikçidir.

Abolisyonist çizgide yer almış, ırkçılığa karşı çıkmış, liberal ekonomiyi desteklerken eğitim gibi kamu hizmetlerinin bedava olmasını savunmuş, kadın haklarını da müdafaa etmiştir.

Şayet mevcut demokratik sistemimiz Condorcet yöntemi ile işleseydi demokrasiler bugünkünden çok daha rasyonel olabilirdi. Bunu anlayabilmek için Condorcet'nin önerdiği sistemi inceleyebiliriz.

4 tane takımımız olsun: Toronto Raptors, New Orleans Pelicans, Charlotte Hornets ve Villanova Wildcats. Seçmenlerden bu takımları kafalarında en iyiden en kötüye doğru sıralamaları talep edilsin. Ortaya çıkan tablonun şu olduğunu varsayalım:

Tabloda:

6 kişi için:

raptors > pelicans > hornets > cats

6 kişi için:

pelicans > hornets > raptors > cats

4 kişi için:

cats > raptors > pelicans > hornets

2 kişi için:

cats > pelicans > raptors > hornets

olmak üzere toplam 18 kişi vardır.

Raptors'ı Hornets ile mukayese edelim. Raptors'ın Hornets'tan evla olduğu kanaatindeki kişi sayısı 12'dir. Raptors'ın karşısına bu defa Pelicans'ı alalım. 10'a karşı 8 ile üstünlük Raptors'tadır. Son rakip olan Cats'e bakalım desek bu sefer de 12 ile muvaffakiyet Raptors'a aittir. Hornets vs. Cats'te netice 12'ye 6'dır ve muzaffer Hornets'tır. Hornets vs. Pelicans'ta 18'e karşı 0 gibi fantastik bir üstünlükle Pelicans kazanmaktadır. Pelicans vs. Cats'te, 12'ye 6 ile Pelicans galip olmaktadır.

Bu durumda Condorcet'ye göre birinci Raptors, ikinci Pelicans, üçüncü Hornets ve dördüncü Cats kabul edilmelidir.

Lakin seçim sistemi yalnızca ilk tercihleri dikkate aldığında ne olur?

Bedbaht Hornets sıfır oy alır. Aslında birebir kıyaslamalarda sonuncu olan Cats ise Condorcet birincisi ve ikincisi ile aynı oyu alır. Realitede insanların tercih hiyerarşisine göre aralarında fark olmasına rağmen, Raptors da, Pelicans da, Cats de 6'şar oy alır.

Her ne kadar paradoksal durumlar ortaya çıkarma olasılığı da olsa Condorcet'nin sisteminin geçerli kılındığı bir dünyada, azınlık partilerine oy vermek çekimser kalmakla özdeş bir tutum olmazdı. Seçmen profilleri daha gerçekçi analiz edilebilir, insanlar bütün seçim stratejilerini güçlü ve ehven-i şer olanı seçme üzerine kurmak yükümlülüğünde hissetmezlerdi.

Bundan ötürü egemenliği elinde tutan partilerden böyle bir reformu hayata geçirmelerini beklemek optimist bir tutum olacaktır.

Marquis de condorcet'nin Euler ile çalışmışlığı da vardır. Hayatını yalnızca matematikçi olarak değil, liberal davaların da peşinden koşarak geçirmiştir. Bu hayat hikayesi, insana ister istemez Einstein'ın bir vecizesini hatırlatır:

"One has to divide one's time between politics and our equations. Equations are much more important to me, because politics is for the present, while... An equation is for eternity."

"Kişi, zamanını siyaset ve denklemler arasında bölmek zorundadır. Denklemler benim için çok daha önemlidir, çünkü siyaset bugün, bir denklem ise sonsuzluk içindir."

Ne yazık ki Condorcet, devrimci karakterinin bedelini tutuklanarak ve 29 mart 1794'te hapiste ölerek ödemiştir.

Paris'e yolu düşenler, Panthéon'da mezarını ziyaret edebilirler.